สุนัขสามารถเป็นโรคภูมิแพ้ได้เช่นเดียวกับมนุษย์ เรียนรู้เกี่ยวกับอาการภูมิแพ้ที่พบบ่อยที่สุดในสุนัขและวิธีแยกแยะอาการเหล่านี้กับ Livegoalthai “โรคภูมิแพ้ในสุนัข” เป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นเมื่อระบบภูมิคุ้มกันของสุนัขสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ในร่างกาย เช่นเดียวกับที่มนุษย์แสดงอาการแพ้ต่างๆ การหาสาเหตุของโรคภูมิแพ้ในคนง่ายกว่าในสุนัข นี่เป็นเพราะการแพ้สุนัขแบ่งออกเป็นหลายประเภท อาการที่คล้ายกันมักเกิดขึ้น ทำให้การวินิจฉัยโรคเป็นเรื่องยากมาก
หากคุณสงสัยว่าสุนัขของคุณเป็นโรคภูมิแพ้ โปรดอ่านบทความนี้เกี่ยวกับอาการภูมิแพ้ก่อนที่จะติดต่อสัตวแพทย์ของคุณ
ภูมิแพ้ผิวหนังในสุนัข
โรคภูมิแพ้ผิวหนังหรือโรคผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้ในสุนัขเป็นอาการแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุดในสุนัข มักเกิดจากหมัดกัดหรือปฏิกิริยาทางกายภาพต่อสารก่อภูมิแพ้ในอากาศ เช่น ละอองเกสร ฝุ่น และเชื้อรา
อาการแพ้หมัด
โรคภูมิแพ้หมัดเป็นโรคผิวหนังที่พบบ่อยในสุนัข อาการภูมิแพ้ในสุนัขเกิดจากปฏิกิริยาทางผิวหนังของสุนัขต่อน้ำลายของหมัด อาการแพ้อาจทำให้เกิดอาการต่างๆ ได้ จากคันเล็กน้อยถึงคันรุนแรง
โดยทั่วไปอาการแพ้จะปรากฏเมื่อสุนัขที่ยังอายุน้อย (อายุ 1-5 ปี) แต่สุนัขอาจเริ่มมีอาการแพ้ตอนอายุเท่าใดก็ได้
สุนัขที่มีอาการแพ้หมัดมักจะมีอาการคันอย่างรุนแรง อาการไม่สบายที่ผิวหนังนี้เรียกทางการแพทย์ว่า “อาการคัน” หรือ “อาการคัน” สุนัขอาจเกา ถู หรือเลียขนหรือผิวหนังของมัน อาการเหล่านี้อาจทำให้ผิวหนังเสียหายหรือนำไปสู่การติดเชื้อประเภทอื่นๆ นอกจากนี้ สุนัขยังอาจมีอาการแพ้ในรูปแบบอื่นๆ เช่น ขนร่วง ผิวหนังเป็นขุย หรือมูลหมัดบนผิวหนังหรือขน
อย่างไรก็ดี มูลหมัดนั้นสามารถสังเกตเห็นได้ยาก ดังนั้นอาจทดสอบโดยให้สุนัขยืนอยู่บนกระดาษที่ชุบน้ำจนชื้น แล้วค่อย ๆ ลูบขนสุนัข หากพบมูลหมัดจะเห็นเศษสีดำร่วงหล่นจากขนลงบนกระดาษแล้วปรากฏเป็นสีแดงเข้ม เนื่องจากมูลหมัดคือสะเก็ดเลือดแห้ง การทดลองนี้ช่วยให้เจ้าของรู้ได้ว่าสุนัขของเราโดนหมัดรังควานอยู่หรือไม่ แต่ควรระลึกด้วยว่า ถึงเราจะกำจัดเห็บหมัดให้สุนัขทุกเดือนสุนัขก็อาจมีอาการแพ้หมัดได้ การกำจัดหมัดนั้นเป็นเพียงการฆ่าหมัดที่กัดสุนัขอยู่ และโชคไม่ดีที่ว่า รอยกัดของหมัดแค่รอยเดียวก็สามารถกระตุ้นให้สุนัขที่มีผิวไวบอบบางเกิดการแพ้และคันได้
อาการแพ้อากาศ
สุนัขอาจแพ้อากาศเนื่องจากได้รับสารก่อภูมิแพ้ที่ลอยมากับอากาศ เช่น ฝุ่น เกสร หรือรา อาการแพ้ชนิดนี้มักเกิดตามฤดูกาล ดังนั้นจึงมีอาการเฉพาะบางช่วงของปี เช่น สุนัขป่วยเป็นไข้ละอองฟาง (hay fever) ดังนั้นเราอาจเห็นสุนัขจามหรือมีอาการเฉพาะช่วงที่มีเกสรปลิวในอากาศมาก พื้นที่บริเวณอุ้งเท้า หู ขาท่อนล่าง ปากและจมูก รวมถึงง่ามขามักเป็นพื้นที่ที่เสี่ยงติดเชื้อมากที่สุด และสุนัขอาจขนร่วงหรือมีรอยแผลเนื่องจากการเกาได้ บางครั้งการแพ้สารในสิ่งแวดล้อมแก้ไขได้ง่าย ๆ เพียง ‘หลีกเลี่ยง’ สารก่อภูมิแพ้ เช่น หากเรารู้ว่า สุนัขมีอาการมากขึ้นเมื่อเดินผ่านสนามที่หญ้าขึ้นสูง ก็ให้หลีกเลี่ยงพื้นที่ดังกล่าวแล้วหันมาเดินบนทางเท้าแทนเป็นต้น
การแพ้อาหารในสุนัข
คนอาจคิดว่าสุนัขแพ้อาหารที่กินเข้าไป แต่จริงๆ แล้วการแพ้อาหารไม่ค่อยเกิดขึ้น มีเพียง 10% ของอาการภูมิแพ้ทั้งหมดที่มีอยู่ เจ้าของสุนัขส่วนใหญ่คิดว่ามันเป็น “การแพ้อาหาร” ซึ่งเป็นภาวะที่ร่างกายไม่สามารถย่อยอาหารบางชนิดได้แตกต่างกัน
โรคภูมิแพ้ในสุนัขเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งหมายความว่าอาการจะปรากฏขึ้นเมื่อร่างกายสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้เท่านั้น โดยทั่วไป สารก่อภูมิแพ้เป็นโมเลกุลที่ไม่เป็นอันตราย แต่ร่างกายไม่สามารถย่อยอาหารได้ทุกชนิด ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน และจะเกิดขึ้นเมื่อร่างกายสัมผัสกับสิ่งที่ไม่สามารถย่อยได้ เช่น การแพ้แลคโตส ในสภาพเช่นนี้ สุนัขไม่มีเอ็นไซม์ที่จำเป็นในการย่อยแลคโตส นี่คือสาเหตุที่สุนัขท้องเสียเมื่อดื่มนม เนื่องจากร่างกายของสุนัขไม่สามารถย่อยสารอาหารนี้ได้เอง
แม้ว่าสุนัขจะไม่ได้เป็นเช่นนี้ทุกครั้งเสมอไป แต่การแพ้ก็กระตุ้นให้ผิวหนังเกิดปฏิกิริยาเช่น บวมหรือคัน ซึ่งพบได้บ่อยกว่าปัญหาด้านระบบทางเดินอาหารเช่น อาเจียนและ/หรือท้องร่วง หากสุนัขย่อยอาหารบางประเภทไม่ได้ มักแสดงอาการในระบบทางเดินอาหารมากกว่า
การแพ้เฉียบพลัน
อาการภูมิแพ้ในสุนัขอาจรุนแรงและอาการแพ้อย่างรุนแรงอาจทำให้หมดสติได้ สัญญานของการช็อกเนื่องจากการแพ้รุนแรง (anaphylactic shock) อาจปรากฏในเวลาเพียงไม่กี่นาทีหลังสัมผัสและอาจมีอาการดังนี้คือ หายใจขัด น้ำลายไหล อาเจียน ชัก และบางครั้งอาจหมดสติได้ หากมีอาการนี้เกิดขึ้น ควรติดต่อสัตวแพทย์ทันที
การวินิจฉัยอาการแพ้ในสุนัข
หากคุณสงสัยว่าสุนัขของคุณเป็นโรคภูมิแพ้ คุณควรพาสุนัขไปหาสัตวแพทย์ทันที สัตวแพทย์จะวินิจฉัยอาการและระบุสาเหตุของอาการแพ้ หรือวินิจฉัยว่าอาการที่ตรวจพบนั้นเกิดจากภูมิแพ้หรือไม่ การแพ้อาหารสามารถแก้ไขได้ด้วยการงดอาหารบางชนิด เช่น เปลี่ยนไปทานอาหารไฮโดรไลซ์หรืออาหารที่ไม่ก่อให้เกิดอาการแพ้ (Hypoallergenic) ห้ามรับประทานอย่างอื่นเป็นเวลาอย่างน้อย 3 สัปดาห์ หมั่นตรวจสอบเพื่อดูว่าอาการของคุณดีขึ้นหรือไม่ จากนั้นสัตวแพทย์จะค่อยๆ เพิ่มทริกเกอร์การแพ้ทีละน้อยเพื่อดูว่าสุนัขมีอาการแพ้หรือไม่
การวินิจฉัยอาการแพ้หมัดนั้นเรียบง่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผู้เลี้ยงเห็นตัวหมัดหรือมูลหมัดบนขนสุนัข แต่ก็อย่าลืมว่า ในบางกรณีนั้นหมัดตายและร่วงหายไปจนหมดแล้ว ดังนั้นการพิจารณาหาสาเหตุการแพ้จึงอาจไม่ใช่เรื่องง่ายเสมอไป หากสุนัขยังมีหมัดอยู่ สัตวแพทย์อาจช่วยรักษาโดยกำจัดหมัดออกไปได้ทันที หากสุนัขของคุณโดนหมัดทำร้าย ควรทำความสะอาดบ้านพร้อมกับดูแลสัตว์เลี้ยงของคุณด้วย เนื่องจากร้อยละ 95 ของหมัดนั้นอยู่บริเวณที่สุนัขอาศัยอยู่ ดังนั้นหากไม่กำจัดหมัดตั้งแต่ต้นตอ หมัดตัวร้ายก็อาจกระโดดกลับมาเกาะสัตว์เลี้ยงและสร้างปัญหาได้อีก
การรักษาภูมิแพ้ในสุนัข
การรักษาโรคภูมิแพ้มักอาศัยการแพ้ของสุนัข อย่างไรก็ตาม โดยทั่วไปแล้ว การรักษาที่ได้ผลที่สุดคือกำจัดสารก่อภูมิแพ้ที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้ให้ได้มากที่สุดในขณะที่บรรเทาอาการภูมิแพ้ของสุนัขไปด้วย การแพ้อาหารสามารถรักษาได้โดยการกำจัดสารก่อภูมิแพ้
การแพ้หมัดนั้นอาจต้องขอให้คุณหมอใช้วิธี “ฆ่าทั้งรัง” พร้อมกับปฏิบัติตามคำแนะนำในการทำความสะอาดบ้านและสัตว์เลี้ยงตัวอื่น ๆ ที่ใกล้ชิดกับสุนัขของคุณด้วย ถ้าสุนัขมีอาการแพ้รุนแรง สัตวแพทย์อาจจ่ายยารักษาอาการให้เช่น แชมพูยาหรือครีมที่ใช้ทาเมื่อมีอาการคันรุนแรง หรือผลิตภัณฑ์ลดการอักเสบที่จะช่วยลดอาการบวมและคันได้
หากสุนัขของคุณมีอาการภูมิแพ้ในสุนัขอย่างรุนแรงโดยไม่ได้รับการรักษา คุณควรพบสัตวแพทย์ทันที อาจทำให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรง