เจ้าของสวนร้อยทั้งร้อยต่างเฝ้าคอยดูพรรณไม้ที่สรรหามาปลูกให้ออกดอกออกผลสวยงามชวนให้ชื่นใจ แต่ไม่วายมีโรคและแมลง อย่าง เพลี้ยแป้ง เข้ามาเบียดเบียนให้ต้องปวดหัวปวดใจ
เพลี้ยแป้ง หนึ่งในขาประจำที่ยกพลมาเป็นโขยงและยังชวนมิตรคู่ใจมาด้วย เจ้าแมลงตัวขาวๆฟูๆ แลดูอ่อนโยนแต่อันตรายน่าดู
วิธีสังเกตว่าต้นไม่เป็นเพลี้ยแป้งหรือไม่
เพลี้ยแป้ง สังเกตได้ง่าย ด้วยเครื่องแต่งตัวที่ขาวราวหิมะ พวกมันดูจะมีนิสัยรักพวกพ้อง เพราะพากันมาเป็นกลุ่มราวกับทัวร์ลง แต่ก็ออกจะขี้เกียจสักหน่อย ชอบเกาะอยู่นิ่งๆตามส่วนต่างๆของต้นไม้ ตั้งแต่ใบ กิ่งก้าน ลำต้น ไปจนถึงดอก เจ้าพวกนี้เห็นต้นไม้เป็นขวดน้ำหวาน จึงพากันมาดูดกินจนต้นไม้ขาดอาหารและทำให้การเจริญเติบโตของต้นต้องหยุดชะงักลงไป
เจ้าแมลงตัวน้อยสีขาวๆนี้มักระบาดหนักในช่วงที่อากาศร้อนและชื้น เราอาจเห็นเป็นราดำตามมา เพราะน้ำหวานที่เพลี้ยแป้งผลิตออกมามากจะกลายเป็นรา ซึ่งจะลุกลามจนทำให้ต้นไม้ตายได้ เจ้าของสวนอย่าได้นิ่งนอนใจปล่อยไว้เชียวครับ
วิธีแก้ไขเบื้องต้นแบบง่ายๆ
ก็คือ ถ้าพบเพลี้ยแป้งเป็นจำนวนน้อยเกาะอยู่ตามใบหรือส่วนที่ตัดทิ้งได้ให้ตัดทิ้งไปก่อน และต้องท่องให้ขึ้นใจว่า เพลี้ยแป้งมี “มดจอมขยัน” เป็นมิตรรักผู้สนับสนุนอย่างเป็นทางการ ลองขยับกระถางหรือสำรวจดูรอบๆสวนจะต้องพบรังหรือทางเดินของมดที่แวะเวียนมากินน้ำหวานต่อจากเพลี้ยแป้ง บางทีเจ้ามดยังใจดีช่วยพาเพลี้ยแป้งเพื่อนรักไปเที่ยวทั่วสวนด้วย บางครั้งเราก็พบว่าในกระถางปลูกกลายเป็นที่ซ่อนรังมดอย่างดิบดี ดังนั้นการตัดตอนมดก็เป็นมาตรการที่ควรทำควบคู่กันไป เช่น ใช้เหยื่อกำจัดมดแบบที่ทำให้ตายยกรัง หรือถ้าไม่อยากใจร้ายจนเกินไป ก็หมั่นดูน้ำในจานรองไม้กระถางให้ดีอยู่เสมอ อย่างไรก็ตามหากวันดีคืนดีครอบครัวเพลี้ยแป้งพากันมาเยือนอย่างอุ่นหนาฝาคั่ง ทั้งใบทั้งต้นกลายเป็นสีขาวพราวไปหมด คงต้องงัดเอาสารเคมีมาปราบบ้างละ เพื่อไม่ให้ต้นไม้เหี่ยวเฉาไปกว่านี้ เราอาจเริ่มจากมาตรการเบาๆด้วยการใช้สารเคมีอ่อนๆที่หาได้ใกล้มือดังนี้
- น้ำยาล้างจาน
น้ำยาล้างจานชนิดไม่มีสารฟอกขาว ซึ่งมีฤทธิ์ลดแรงตึงผิว ทำให้ขี้ผึงที่เพลี้ยแป้งสร้างคลุมตัวเสียไป และหายใจไม่ได้ โดยใช้อัตราส่วนน้ำยาล้างจาน 3 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 20 ลิตร หากได้ผลก็จะเห็นเพลี้ยแป้งฝ่อแห้งไป - พริกสด
พริกสดมีสารรบกวนระบบการดูดซึมอาหารของเพลี้ยแป้ง หรืออาจเพิ่มความรุนแรงขึ้นอีกด้วยการผสมกับพริกสด ซึ่งมีสารรบกวนระบบการดูดซึมอาหารของเพลี้ยแป้ง ในอัตราส่วน พริกสดตำละเอียด 1- 2 ช้อนชา น้ำยาล้างจานชนิดไม่มีสารฟอกขาว 1 ช้อนโต๊ะ กระเทียมและหอมแดงสดอย่างละ 1 หัวใหญ่ นำไปปั่นโดยผสมน้ำบ้างเพื่อให้เข้ากัน แล้วเติมน้ำอีก 2 ลิตร หมักทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นนำมากรอง ก่อนนำไปใช้งาน ในกรณีที่เป็นต้นไม้ที่มีใบอ่อน อาจลองแค่บางจุดก่อน เพราะใบอ่อนอาจไหม้ได้ - เหล้าขาว
หากสูตรเบื้องต้นยังไม่สาแก่ใจ แต่ยังกลัวสารเคมีรุนแรงอยู่ ลองใช้สูตรเหล้าขาว 2 ขวด น้ำส้มสายชู 5 % 1 ลิตร สาร EM 1 ลิตร กากน้ำตาล 1 ลิตร และน้ำสะอาด 10 ลิตร นำทั้งหมดมาผสมกันและหมักไว้นาน 10 – 15 วัน หมั่นคนไม่ให้ส่วนผสมนอนก้น และอย่าปิดฝาแน่นสนิทเพื่อให้ก๊าซที่เกิดขึ้นระบายออกได้ พอครบกำหนดแล้วให้ใช้ปริมาณ 1-5 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำสะอาด 5-10 ลิตร นำไปฉีดพ่นพืชผักทุก 3 วัน สลับกับพ่นปุ๋ยน้ำ หากเป็นพืชสวน พ่นทุก 3-7 วัน สลับกับการพ่นปุ๋ยน้ำ
ที่สำคัญการฉีดพ่นต้องทั่วถึง มิเช่นนั้นหากมีเพลี้ยแป้งอยู่ใต้ใบหรือเกาะซ้อนกันแน่น ก็อาจทำให้ตัวล่างรอดและขยายพันธุ์ต่อไปได้ คงต้องอาศัยความพยายามในการกำจัดต้นเหตุ ตัดเนื้อร้าย และใช้สารเคมีควบคู่กันไป จึงจะกำราบเจ้าเพลี้ยตัวน้อยให้สิ้นฤทธิ์ลงได้
นอกจากการกำจัดเพลี้ยแป้งแล้ว ยังมีวิธีการกำจัดเพลี้ยอ่อนให้ได้ศึกษาข้อมูลกันเลย